foto: Renate Oskam

foto: Renate Oskam

Gebouwen vol verhalen

Ik schat ze járen te jong, het kwieke echtpaar dat deze Open Monumentendag kordaat op me afstapt.
‘Waar is de kapel?’ twee heldere ogen kijken me vragend aan.
‘Die is hier,’ antwoord ik.
‘Maar ik snap uw verwarring. Van de oude glorie van ‘de Kleine Zusters’ is weinig meer over. ‘
‘Stonden hier dan de banken? En waar is het altaar?’ Ongelovig kijkt ze om zich heen.
‘Heeft u hier in het ziekenhuis gewerkt?’ probeer ik haar alsnog mee te nemen naar vroeger.
‘Gewerkt?’ vraagt haar man lachend. ‘Nee hoor. Ze lag hier. Kind aan huis!’
Door zijn trotse gezichtsuitdrukking zou je bijna de aanleiding vergeten.
Ik wijs naar de glas-in- lood ramen, die onveranderd minimalistisch zijn. De zusters dankten hun naam niet aan hun lengte, maar aan hun bescheidenheid.
Haar blik volgt mijn hand. Ze kijkt door het raam en verdwijnt in het verleden. Vertelt over haar broer, die vlak na het bombardement op het ziekenhuis, een aantal nonnen uit de sloot heeft gehaald.
‘Tijdens de oorlog was ik een jaar of tien. Ik lag hier, in het Sint Jozef Paviljoen. Aan de overkant, in de Ambachtsschool, verpleegden ze de militairen die met minder zorg toe konden.’
‘Stonden daar dan ook bedden?’ vraag ik.
‘Nou en of. Stiekem brachten we de patiënten daar appeltjes. Eerst aten we er zelf natuurlijk een paar, het was Hongerwinter hè? Als we dan soldaten de trap op hoorden komen, verstopten we ons vliegensvlug, zodat de Duitsers ons niet konden snappen.’
Even is het stil.
‘De bombardementen op het ziekenhuis heb ik vanaf de markt zien gebeuren. Dat vergeet je je hele leven niet.’
Ik herinner mij het boekje met oude ansichtkaarten van Gouda, dat ietsjes verderop ligt.
Snel haal ik het op en toon een foto van de kapel.
De kerkbanken, het altaar, de nonnen, ze passen woordeloos in de ruimte waar wij ons bevinden.
Mevrouw en mijnheer gaan zitten op de leren bank, die hier speciaal voor vandaag is neergezet.
Samen bladeren ze terug in de tijd. Toen en nu wisselen bijna zichtbaar van plaats.

Iets later schud ik ze de hand.
‘Ik weet nu al, dat ik niet goed slaap vannacht. Alle herinneringen komen weer terug.’
Ze zegt het monter, ogenschijnlijk zonder droefenis. Ze had niet misstaan tussen de Kleine Zusters.
Ik ben het vergeten te vragen, maar het zou me niet verbazen als haar man daar een stokje voor gestoken heeft.

Op Open Monumentendag Gouda toonden ruim 60 gebouwen hun verhalen aan zo’n 4000 bezoekers
‘De Kleine Zusters van de H. Joseph’ liggen begraven op de rooms-katholieke begraafplaats aan de Graaf Florisweg, schuin tegenover het St. Jozef Paviljoen.

Deel deze pagina